De partij maakt zich zorgen om het Edese beleid rond zowel waterkwaliteit als wateroverlast en de gevolgen van droogte. Na een aantal droge zomers is er nu een zeer nat jaar geweest waardoor de natuur opleeft. In zo’n extreem nat jaar ontstaat wateroverlast op de flanken van de Veluwe. In Bennekom liepen sommige kelders vol. In Ederveen en Harskamp hebben de afgelopen jaren na hevige regen stukken weiland en delen van de bebouwde kom blank gestaan door overstromende beken. “Dit lijken allemaal afzonderlijke problemen maar het is onderdeel van hetzelfde systeem: het Edese watersysteem”, stelt de partij in schriftelijke vragen aan het Edese college van burgemeester en wethouders.
Volgens het water- en rioleringsprogramma 2024-2028 dat is vastgesteld in 2023. Moet Ede in 2050 waterproof’ zijn en regen- en grondwater in balans. Volgens de partij is het plan echter gefocust op waterbeheer binnen de bebouwde kommen van de gemeente Ede. “Het gaat naast onderhoud van de riolering ook over afkoppelen en bovengrondse maatregelen, maar oplossingen worden gezocht in de publieke ruimte van het stedelijke gebied of de dorpskernen (inclusief de bedrijverterreinen).”
GroenLinks stelt dat deze problemen met water onterecht los van elkaar worden gezien. “Voor elk bestemmingsplan of Omgevingsplan wordt een aparte wateranalyse gedaan. Ede heeft een groot areaal aan landbouw- en natuurgebieden, waarin grond- en oppervlaktewater een zeer belangrijke rol spelen. Dit buitengebied biedt volgens ons veel meer kansen voor het klimaatadaptief maken van Ede tegen wateroverlast en droogte. De afstroming zou daar vertraagd kunnen worden door aanleg van natte buffergebieden.”
Wateroverlast en droogte
De partij wil van het college weten of de gemeente maatregelen neemt om het droogvallen van de beken in Ede te voorkomen tijdens droge zomers. En of de gemeente plannen heeft om verdroging van de natuur in Ede te verhelpen en de grondwaterspiegel op Veluwse natuur structureel omhoog te laten gaan.
Aan de andere kant wil de partij ook weten of alle bebouwde kommen in de gemeente Ede klaar zijn om met een extreme regenbui om te gaan. En zo nee, welke plannen het college heeft om dit te verbeteren. De partij wil ook de stand van zaken weten van de grondwatermeetpunten in Bennekom die de wateroverlast daar moet verklaren.
Daarnaast is de waterkwaliteit niet optimaal. Het Water- en Rioleringsplan adresseert de afvalwaterzuivering, maar volgens de partij niet de verbetering van de waterkwaliteit in Ede. En daar moet ook iets aan gebeuren.
GroenLinks schetst een aantal dringende onopgeloste kwesties. Zo is bij het maaien van de slootkanten in het Binnenveld al het maaisel in het water terecht gekomen. Dat is schadelijk voor de waterkwaliteit en de partij zou dan ook liever zien dat het maaisel wordt afgevoerd.
De Wekeromse belt baart de partij ook zorgen. De partij wil dan ook weten wat het effect van de vuilnisbelt is op het grondwater dat richting het Wekeromse zand stroomt.
Er leven ook zorgen over de aanpak van de grondwatervervuiling van de vroegere Enkafabriek. Vlakbij de tegenwoordige woonwijk stroomde vroeger een sloot met vuil water uit de fabriek. De partij wil weten of er een alternatief plan is om deze grondwatervervuiling aan te pakken, nu de pijplijn naar de Rijn niet doorgaat.
Die pijplijn, die het vervuilde grondwater van de voormalige ENKA-fabriek naast het station Ede-Wageningen, zou worden doorgetrokken naar de Rijn, waar het water dan bij Wageningen geloosd zou worden. Een campagne van de Wageningen Universiteit stak daar vorig jaar een stokje voor.
Het verhaal van De Smeerpijp
Wat is er aan de hand met de pijplijn, die door veel Edenaren al jaren wordt aangeduid als ‘de smeerpijp’? De grond van de Enka zelf is na sluiting van de fabriek in 2002 wel gezuiverd om er huizen op te kunnen bouwen, maar in de bodem zit nog wel het oude vervuilde grondwater. Dat water staat niet stil, maar beweegt zich volgens een onderzoek uit 2012 tussen de 30 en 40 meter per jaar in zuidwestelijke richting en komt uiteindelijk uit in het Binnenveld.
Daar mag het vanwege de grote natuurwaarde van dat gebied niet aankomen. En dus moest er een plan komen. Een pijplijn naar de Rijn bij de Wageningse haven leek de oplossing, zo dachten in 2014 Waterschap Vallei en Veluwe, de gemeente Ede en de provincie Gelderland. Maar dat stuitte dus op fel verzet en het plan werd vorig jaar dan ook verlaten. Tot nu toe is het onduidelijk wat het alternatief gaat worden. De Edese politiek en het college van burgemeester en wethouders heeft er in elk geval nog niets over gezegd.
Het antwoord van het college op de vele vragen van de partij gaat waarschijnlijk enige tijd duren. (Kleine) delen van het gemeentelijke waterbeleid komen waarschijnlijk wel aan de orde tijdens de behandeling van de programmabegroting, waar de financiële bestedingen van de gemeente voor de komende jaren worden besproken. Die komt in de loop van de maand aan bod in de gemeenteraad.
