Opvoeden is in eerste plaats de verantwoordelijkheid van ouders, stelt de gemeente in het beleid. Met als doel: zorgen dat hulp beschikbaar blijft voor de meest kwetsbare kinderen en jongeren. De veranderingen staan in de nieuwe verordening jeugdhulp. Die bevat het gedachtengoed van de jeugdwet én de hervormingsagenda jeugd: opvoeden is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van ouders. Ook als dat veel van hen vraagt. Door op deze manier te werken, hoopt de gemeente dat de situatie houdbaar blijft. Zowel qua beschikbaarheid van zorg als financieel.
Aanleiding voor het besluit zijn de structurele financiële tekorten die gemeenten hebben sinds ze in 2015 verantwoordelijk werden voor de jeugdzorg. Wethouder Caroline Folmer: “We krijgen geld van de overheid om deze taken uit te voeren. Dit budget is voor de meeste gemeenten niet toereikend. Ook in Rhenen leggen we al jaren geld bij om de jeugdzorg te kunnen betalen. Los van de kosten, lopen we nu ook tegen een tekort van personeel aan.”
Meer vraag naar hulp en ondersteuning
Volgens Folmer hebben kinderen, jongeren en ouders het steeds moeilijker door factoren als armoede, prestatiedruk, zorgen over wonen en (complexe) scheidingen. “Dit vergroot de vraag naar hulp en ondersteuning. Al die behoeften verschillen en verdienen aandacht. Er is helaas te weinig hulp beschikbaar om de vraag aan te kunnen. Daarom moet er samen gezocht worden naar oplossingen. Dit betekent dat er meer van ouders wordt gevraagd.”
De gemeente wil daarom allereerst inzetten op (versterking van) de eigen kracht en het netwerk. Zorg is tijdelijk en gericht op het zelfoplossend vermogen van ouders volgens wethouder Folmer. “Hier bedoelen we mee dat we eerst dicht bij huis kijken wat er mogelijk is om een hulpvraag aan te pakken. Bijvoorbeeld bij een eenzaam en onzeker kind hoeft niet meteen een hulpverlener te worden betrokken. De collega van het jeugdteam kijkt eerst of ze vriendschappen kan stimuleren door samen naar een speeltuin te gaan en het kind ‘op weg’ te helpen. Ook kijken we of er iemand in het netwerk van een gezin is die ergens in kan voorzien. Zoals een tiener met ADHD die baat had bij omgang met paarden. Toen bleek een kennis van haar ouders een pony te hebben die zij wekelijks mag verzorgen. Zij knapte hier enorm van op. Een organisatie als Buurtgezinnen kan ook heel behulpzaam zijn. Opgroeien gaat zelden zonder slag of stoot. Sommige dingen horen erbij en gaan vanzelf over. Samen komen we een heel eind.”
Meer regie bij ouders
Eigen regie houden op het hulptraject is een andere insteek. Dit betekent dat niets zomaar voor jongeren en ouders wordt besloten, maar mét hen en zij zelf gevraagd worden naar oplossingen. “Als er wel hulp nodig is, kunnen ze waar mogelijk zelf een zorgaanbieder kiezen die bij hen past. En we kijken naar de wettelijke verantwoordelijkheid van de hulpvraag: dit kan Jeugdwet zijn, maar bijvoorbeeld ook passend onderwijs, zorgverzekeringswet, Wet langdurige zorg of Wmo. Als laatste willen we ons meer richten op duurzame oplossingen: het wegnemen van de oorzaak van de hulpvraag en niet alleen het ‘behandelen’ van de gevolgen daarvan. Soms betekent dit dat vooral ouders aan de bak moeten, waardoor de situatie van het kind verbetert e problematiek afneemt.”
