Volgens de memo, die ook naar omwonenden gaat, stelt het college dat de inspraak handiger had gekund, maar dat de beoogde nieuwe locatie van de barakken, na onderzoek op zes andere plekken, als beste uit de bus kwam. Die nieuwe locatie is bij Oorlogs- en Garnizoensmuseum De Smederij, die de barakken bij het museum wil trekken. Die samenhang is volgens het college niet helder genoeg gecommuniceerd. “De gemeente had in 2021 al aan de omgeving moeten laten weten dat er intern een voorkeurslocatie gold”, aldus het college.
Mede daardoor ontstond tijdens een inloopbijeenkomst in mei onrust. Omwonenden dachten dat ze nog invloed hadden op de locatie en de invulling van de barakken. Dat bleek niet het geval te zijn, en dat leidde tot boze reacties.
Waar gaat het om?
In Ede stonden tot een paar jaar geleden op het oude kazerneterrein in Ede west twee monumentale ziekenbarakken van meer dan 100 jaar oud. De ziekenbarakken stonden op het terrein van het recent gebouwde appartementencomplex aan de Van Heutzlaan 2d/2c. Ze moesten wijken voor die nieuwe huizen.
De twee houten ziekenbarakken werden destijds in opdracht van het toenmalige Ministerie van Oorlog gebouwd. Ze werden gebruikt voor moeilijk vervoerbare en besmettelijke patiënten. Later werden ze omgebouwd tot woningen.
De historische gebouwen staan symbool voor de lange militaire geschiedenis van Ede. Daarom zijn ze in 2018, op verzoek van Stichting Erfgoed Ede (SEE), aangewezen als gemeentelijk monument. Omdat al bekend was dat de gebouwen moesten verhuizen werd er geen onderhoud meer gepleegd. Beide panden raakten dan ook in verval. Om erger te voorkomen zijn ze gedemonteerd en opgeslagen.
Eigenaar Ibrox en SEE zochten een nieuwe bestemming en een geschikte locatie voor de barakken. Platform Militaire Historie Ede (PMHE) exploiteert het Oorlogs- en Garnizoensmuseum ‘De Smederij’ op het kazerneterrein Maurits Noord. Zij wilken de barakken graag daarheen verhuizen en betrekken bij het museum. Eén van de barakken gaat dan dienen als uitbreiding van het militaire museum. De andere barak moet een samenkomstplek worden voor veteranen en buurtbewoners. Een deel ervan wordt opslag voor tuinmaterialen.
BOEi werd de meest geschikte partij om de herbestemming en renovatie te begeleiden. Zij zijn een maatschappelijke onderneming zonder winstoogmerk, gericht op herbestemming van cultureel erfgoed. BOEi is sinds eind 2021 dan ook eigenaar van de barakken en heeft de afspraken met het Platform Militaire Historie Ede vastgelegd.
Twee jaar geleden stemde de Edese raad al in met een financiële bijdrage aan BOEi van € 200.000,- om de businesscase rond te krijgen. Het geld was bedoeld voor zowel demontage als tijdelijke opslag als de restauratie. Het bedrag is in twee stukken opgedeeld. Het eerste deel is intussen besteed aan demontage en opslag. Deze maand werd het geld voor de tweede fase doorgeschoven naar 2026, vanwege de participatie die langer gaat duren dan gepland.
Inspraak had beter gekund
De memo van het college kwam onder andere tot stand vanwege de onrust die ontstond rond de keuze van de locatie om de ziekenbarakken te herbouwen. Met het rapport willen ze uitleg en inzicht geven, en de raad, voordat zij besluiten, van volledige informatie voorzien.
Het college erkent daarbij dat de participatie anders verliep dan een deel van de omgeving zich had bedacht. Er waren uiteenlopende verwachtingen rond de mate van invloed. Zo dachten sommige omwonenden mee te kunnen beslissen over de locatie, terwijl de initiatiefnemers en de gemeente omwonenden wilden laten meepraten over de inpassing van de barakken in de omgeving. “Daarnaast is de onderbouwing voor de huidige beoogde locatie (samenhang met de Smederij) niet helder genoeg gecommuniceerd. De gemeente had in 2021 al aan de omgeving moeten laten weten dat er intern een voorkeurslocatie gold.”
Volgens het college was de afweging voor een geschikte locatie zelf wel zorgvuldig, alleen de communicatie naar de buurt en helderheid over de mate van participatie had beter gekund. “Het college is van mening dat de strook aan de Verbindelaarsweg de enige geschikte locatie is, door zowel de gewenste invulling van de barakken als door de nabijheid van De Smederij. Daar kan het erfgoed goed vorm worden gegeven, zodat dit bijzondere erfgoed voor de toekomst behouden blijft. Daarnaast ziet het college ook meerwaarde van de barakken voor de omgeving.”
Intussen krijgt de Edese raad, voordat ze moeten besluiten, de beschikking over de reacties van de omgeving en direct omwonenden. Het gaat dan om reacties die binnenkwamen naar aanleiding van de inspraakbijeenkomsten. De raadsmemo zelf gaat ook naar de omwonenden, zodat zij gelegenheid krijgen om aanvullende reacties te geven. En ook die krijgt de raad te zien.
Toch is, als de gemeenteraad in februari akkoord gaat, de race nog steeds niet gelopen. BOEi moet daarna de formele aanvraag voor een omgevingsvergunning nog indienen. Als die vergunning er ligt is er nog een mogelijkheid om bezwaar in te dienen. In een latere fase is er bovendien nog een mogelijkheid om beroep aan te tekenen. Hoe lang dat allemaal gaat duren is dus nog niet duidelijk. Tot die tijd blijven de houten barakken in de opslag.
Bekijk ook de korte reportage van eerder deze maand over de ziekenbarakken, de locatie en de inspraak.
