De aanmeldingen voor zijn eerste ravenexcursie gaan hard. En daar is Stan blij mee, want raven staan op de rode lijst van bedreigde dieren. Hoog tijd dus dat mensen er meer over weten, vindt hij.
De Veenendaler is niet de enige die in de raaf geïnteresseerd is, zo ontdekte hij via waarneming.nl, die dit jaar 20 jaar bestaat. “Je kunt het daar melden als je bijzondere of zeldzame dieren hebt gezien. Zij brengen ze in kaart en helpen zo met de bescherming van diverse diersoorten. Zo ben ik ook in contact gekomen met andere mensen die raven spotten.”
Raven waren uitgeroeid
Smits is al sinds zijn jeugd gefascineerd door raven, maar het duurde jaren voor hij er zelf eentje zag. “Al van kind af aan zocht ik in Brabant waar ik toen woonde, overal om raven te zien, maar ik zag alleen allerlei andere kraaien, roeken en Kauwen. Ik wist dat raven zeldzaam waren, maar kwam er pas later achter hoe zeldzaam.”
Smits leerde dat raven aan het begin van de vorige eeuw zelfs helemaal waren verdwenen uit Nederland. “Ze werden uitgeroeid omdat men vond dat ze enge lijkenpikkers waren en schadelijk voor het vee. Ze werden sinds de Middeleeuwen door hun zwarte kleur gezien als voorbode van de dood. Aan de andere kant werden raven ook gekoppeld aan wijsheid, maar het slechte imago won en dus kwamen er uiteindelijk geen raven meer voor in Nederland.”
Dat veranderde in de jaren zestig van de vorige eeuw, toen ze vanuit het buitenland eerst op een paar plaatsen in Nederland gefokt werden in kooien. Pas jaren later waren de dieren zover dat weer in de Nederlandse natuur konden leven. En nog steeds houdt het niet over. “Op de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug hebben we geluk, want hier huizen, gelukkig voor mij, de meeste raven”, vertelt de waarnemer. “Maar ook hier gaat het nog maar om maximaal 250 koppels maximaal. In heel Nederland leven er ongeveer duizend raven. Heel weinig als je dat vergelijkt met andere kraaiachtigen.”
Zijn eerste waarneming zal Stan nooit vergeten. “Dat was in Bennekom, waar ik toen woonde. Vijf jaar geleden liep in Bennekom in het bos en hoorde ineens het geluid van een koppel raven dat aan het vliegen was. En even later zag ik ze ook. Na al die jaren zoeken en lezen en weer zoeken had ik ze eindelijk gezien.” Stan ging vaker zwerven in de bossen om ze nog eens te zien. “Op de site van waarneming.nl zag ik dat ze op het Wekeromse Zand ook waren gespot. Daar ben ik dus ook gaan kijken en daar zag ik ze weer. En bijna elke keer als ik in dat bos ging kijken was het raak. Dat wil ik nu ook aan andere mensen laten zien.”
Maar van waar die fascinatie voor raven? “Een boekje dat ik als kind van oma kreeg me zeker een zetje in die richting gegeven. Raven zijn gewoon hele intelligente mooie vogels. Ze zijn zeker zo groot als een buizerd, veel groter dus dat veel andere kraai-achtigen. Ze kunnen als een roofvogel zweven en rondcirkelen en hebben een hele sierlijke vlucht. Verder zijn ze veel schuwer dan de ‘gewone’ kraai. Als je in hun territorium komt zullen ze je wel blijven nakijken, maar niet vlakbij komen, zoals andere kraaiensoorten wel doen. Ze leven meestal in koppels. En als je vaker in een gebied komt waarvan je weet dat er raven zijn, zul je ze zeker vaker zien, maar wel op afstand.”
Kraaien zijn zangvogels
Volgens Stan zijn raven de grootste zangvogels die we kennen. Zangvogels? “Jazeker”, lacht Stan. “Al vinden wij het misschien minder mooi klinken dan bijvoorbeeld een merel, ze maken allerlei verschillende roepen, piepen en geluidjes. Hun roep is ook heel kenmerkend.”
Het dieet van raven is ongeveer het zelfde als andere kraaiensoorten. Raven zijn geen roofvogels maar eten bijna alles. Ze eten onder andere zaden, eieren, jonge vogels en ook kadavers. En bij dat laatste worden ze sinds een paar jaar geholpen door de wolf, weet Stan. “Raven eten mee van wat wolven aan kadavers achterlaten. Raven zijn zelfs de andere diersoort die wolven bij zich dulden als ze aan het eten zijn. Het feit dat de wolvenpopulatie groeit zorgt dat het ook beter gaat met de raven.”
Ravengroep
Vrij recent startte Stan op Facebook een eigen ravengroep. “Daar bleek dat veel mensen raven hebben gezien. Ik heb veel anderen gevonden die net zo enthousiast zijn en dat is heel leuk.”
Er is al veel belangstelling voor de excursie, waarvoor je je kunt aanmelden via de Facebookgroep. En misschien volgen er later nog ween paar. “Ik wil mensen bewust maken van deze bijzondere vogels, maar ook duidelijk maken dat ze nog steeds zeldzaam zijn en bescherming nodig hebben. Ik ben zeker niet uit op toerisme maar juist op voorlichting.”
Wil je meer weten of mee met de excursie? Kijk dan op de Facebookgroep Zoektocht naar de Raaf.
