Volgens de Rekenkamer is het positief dat er meer medewerkers zijn aangenomen en er veel kennis is opgebouwd. Ook de manier van werken met specialisten die mensen binnen de organisatie trainen om signalen te herkennen werkt goed en werken de gemeente, politie, OM en andere partners goed samen. Ede neemt daarbij vaak het voortouw in regionale overleggen. Hierdoor is er bij alle organisaties meer zicht gekomen op problemen zoals drugscriminaliteit op vakantieparken, zorgfraude en jongeren die de criminaliteit inrollen.
Aandachtspunten
Wel ziet de Rekenkamer dat de aanpak kwetsbaar is. Veel ambtenaren die werken aan ondermijning hebben het druk met andere taken. Daardoor blijft er te weinig tijd over voor de aanpak en beleid voor ondermijning. Hoewel er veel informatie wordt verzameld en gebruikt voor de aanpak van ondermijning blijkt het lastig om tot vervolging over te gaan. Dit komt deels door capaciteitsproblemen, bij de gemeente en ook bij de partners. Als er wel een aanpak volgt, wordt niet goed bijgehouden wat de resultaten van de aanpak zijn. Daardoor is het lastig om te leren van ervaringen en om aan de gemeenteraad te laten zien wat de aanpak oplevert.
Voorstellen
De Rekenkamer doet een aantal voorstellen om de aanpak sterker te maken, zoals het behoud van de aanpak met specialisten voor beleidsontwikkeling en trainen van alertheid in de organisatie. Wel moet er daarbij ingezet worden op alle thema’s in plaats van te kiezen voor focus. Ook roept de Rekenkamer op om te zorgen dat medewerkers voldoende tijd hebben om hun ondermijningstaak te kunnen vervullen en daarbij op te letten dat alle rollen zijn belegd en de aanpak niet hangt op een enkel persoon. Volgens het rapport moet ook de drugsaanpak versterkt worden en moet er gezorgd worden een goed beeld van drugscriminaliteit en moet het strafrecht voor handelaren en producenten gecombineerd worden met een persoonsgerichte aanpak voor jonge criminelen om hen uit het criminele circuit te halen. Tenslotte haalt de Rekenkamer het analyseren van de aanpak aan, zodat er van fouten en successen geleerd kan worden en moeten er vaker voortgangsrapportages met uitleg bij de cijfers aan de gemeenteraad gegeven worden, zodat die daarmee hun controlerende rol kunnen vervullen. Volgens de Rekenkamer staat Ede stevig in de aanpak van ondermijning, maar is er meer nodig om bij te blijven bij de ontwikkelingen van een groeiend Ede. De gemeente moet keuzes gaan maken over hoe ze de aanpak verder wil ontwikkelen en klaar te zijn voor de toekomst.
Wat is ondermijning
Bij ondermijning gaat het om criminele activiteiten die sluipenderwijs onze samenleving binnendringen en risico’s opleveren voor veiligheid, gezondheid en integriteit. Het gaat om activiteiten die zich deels afspelen in de bovenwereld en zo invloed hebben op inwoners. Je kunt dan denken aan huren voor drugsproductie, fraude bij verkoop of in de zorg of het niet naleven van arbeidswetgeving voor arbeidsmigranten.
