‘Je moet mensen de regenbooggedachte niet opdringen’, zegt deze filosoof

Wie het bankje deze week zwart verfde, wordt misschien nooit opgehelderd. De gemeente zei aangifte te willen doen en liet het bankje demonteren, zodat het opnieuw geverfd kan worden in de kleuren van de regenboog. Een kapster in de buurt zei meteen dat ze er een hard hoofd in heeft dat het daarna goed blijft gaan. “Ik verwacht dat het gewoon weer wordt overgeschilderd. De gemeente wil een statement maken voor de samenleving. Een bepaald type is daar denk ik toch tegen. Dat blijft helaas altijd een issue.”

'Zwartekousenkliek' uit Ede

Het ‘bepaalde type’ waar de kapster aan refereert is een groep van onbekende omvang en samenstelling. Via de sociale media van Omroep Gelderland wijzen sommige mensen specifiek naar het christelijke deel van de gemeente. “Ja, dat is de zwartekousenkerk”, merkt iemand op. “Gereformeerde zielepoten. Zwartekousenkliek”, voegt Jan eraan toe. Alex betitelt de daad als ‘christenextremisme’ en Monica gaat nog een stapje verder: zij noemt Ede een ‘christelijk xenofoob incestdorp’.

Voor die beschuldigingen is geen fundament, want de daders zijn onbekend en hebben geen teken van een ideologie achtergelaten bij het bankje. Wat opvalt, is dat onder de honderden mensen die reageerden veel sympathisanten zijn van de actie. Velen van hen zeggen dat het hen irriteert dat er op meer en meer plekken regenbooguitingen ontstaan.

“Waarom moet dat regenbooggebeuren? Ik ken veel mensen die homo, lesbisch of wat-dan-ook zijn en die hoor je daar niet over”, zegt Henk bijvoorbeeld. “Sterker nog: die wíllen dat helemaal niet. Ze wonen hun leventje naar volle tevredenheid in een dorp of stad. Het slaat weer eens helemaal door, hier in Nederland.”

'Het is geen gezicht'

Joke zit op een vergelijkbare lijn. Het zwart verven van het bankje vindt ze niet oké, maar ze vraagt zich hardop af waarom de regenboog het symbool moet zijn van de LHBTQI-beweging. “Ik vind een regenboogstoep of regenboogzebra echt geen gezicht. Behandel iedereen gelijk, dat is echt genoeg. Dan hoeft een gemeente niet zulke statements te maken die de omgeving er niet mooier op maken.”

Dirk wordt ronduit ‘schijtziek’ van de regenboog, zegt hij. “Alles maar door de strot duwen, we moeten dit en dat. Het is erg dat we niet onszelf kunnen en mogen zijn van sommige mensen. Echt sneu dat bepaalde mensen niet kunnen accepteren dat deze mensen van gelijke soort van elkaar kunnen houden.”

Het ‘door de strot duwen’ van de regenbooggedachte is iets wat bij meer mensen leeft. “Het wordt overal zo opgedrongen, dat veel mensen er een hekel aan krijgen”, vat Marijke het samen.

Een regenboogpad in elke stad

Zijn de regenbooguitingen inmiddels zó wijd verspreid, dat ze mensen de neus uitkomen? Floris van den Berg, filosoof en auteur van Wokabulary, een woordenboek dat woketermen uitlegt, zegt dat hij zich daar iets bij kan voorstellen. “Inmiddels heeft bijna iedere stad een regenboogzebrapad. Nu ben ik een liberaal en ik vind dat er ruimte moet zijn voor iedereen, maar je moet het mensen niet gaan opdringen. Laat iedereen de vrijheid hebben. Het is nu bijna net alsof je anti-homo bent, wanneer je geen regenboogvlag ophangt”, aldus de filosoof.

Nederland is een heel progressief land, zegt Van den Berg. “We hebben het homohuwelijk, een grote mate van sociale acceptatie ten opzichte van de LHBTQI-community en je mag zijn wie je bent. Zijn er verbeterpunten? Natuurlijk zijn die er. We moeten iets doen aan jongeren die elkaar voor homo uitmaken. Maar door zo veel nadruk te leggen op de regenboog, doen we net alsof er een groot probleem is. Ik denk niet dat alles in regenboogkleuren verven dé oplossing is.”

Regenboogtrap op school

De overgeverfde bank in Ede is niet de eerste ‘regenboogdiscussie’ in Gelderland. Nog maar twee weken geleden ontstond ophef op het Gerrit Komrij College in Winterswijk. Eind vorig schooljaar werd daar een regenboogtrap onthuld om te laten zien dat iedereen er welkom is. Een tweede trap in het gebouw bleef neutraal. De schoolleiding merkte dat er een ongewenst bij-effect ontstond: kinderen maakten bewust de keuze de regenboogtrap te mijden. Daarom werd na de herfstvakantie ook de tweede trap een regenboogtrap.

“Dat wordt mij wat te gortig”, reageert filosoof Van den Berg. “Op zo’n manier wordt er wat te veel ruimte gegeven en moet ineens alles aan de ideologie voldoen. Dat zie je op meer plekken. Werknemers moeten op diversity training, er worden handleidingen geschreven hoe je mensen aan hoort te spreken. Dat gaat vrij ver voor een probleem dat niet in die mate bestaat. Het werkt juist polariserend, mensen zeggen: weg ermee! Een beetje roze is oké, maar je moet het niet overdrijven. Alles in regenboogkleuren verven helpt niet, denk ik. Het maakt mensen onnodig boos.”

Bewijs dat bankje 'nodig is'

Esther van Vliet was in september één van de organisatoren van de allereerste Ede Pride. Ze heeft gezien hoe op sociale media gereageerd is op het zwart verven van het bankje. “Mensen zeggen: groot gelijk dat het gebeurd is. En dat bevestigt eigenlijk waaróm het bankje er is en waarom wij de Pride organiseren: om ons uit te spreken voor de LHBTQI+ community. Wanneer mensen worden gepest of uitgesloten, moet je je daartegen uitspreken.”

Dat mensen ervaren dat het regenboogbankje hen ‘door de strot wordt geduwd’, begrijpt Van Vliet niet. “Wat maakt nou dat zo’n bankje zo heftig overkomt? Als ik zelf een vlag van een ander land zie hangen, een kruis op een kerktoren zie of een moskee tegenkom, neem ik daar echt geen aanstoot aan. Dat aanstootgevende zit volgens mij meer bij die ander dan bij onze community. Ik krijg daar de vinger niet goed achter. Het zijn gewoon vrolijke kleuren op een bankje.”

'Kijk naar de statistieken'

Als samenleving moeten we niet doen alsof LHBTQI’ers door iedereen worden geaccepteerd, benadrukt Van Vliet. “Iedere LHBTQI’er kan negatieve ervaringen delen. En de experts zijn het er allemaal over eens dat zichtbaarheid acceptatie bevordert. Dat is belangrijk voor de mensen die het hier betreft. Kijk je naar de statistieken, dan gaat het ronduit slecht met LHBTQI’ers. Het aantal zelfmoordpogingen is in die groep veel hoger dan in andere groepen – en al helemaal voor gelovige LHBTQI’ers op een plek als Ede. Het mentale welzijn ligt lager.”

Zie ook: Ingetogen eerste Pride in Ede: ‘Laat ze maar zien dat ze er zijn’