De Buurtspraak, ingeschreven als immaterieel erfgoed op de Nederlandse lijst van UNESCO, staat al sinds 1882 op de derde donderdag van september op de agenda. Het thema voor dit jaar, ‘Onze heide in de fik!’, kwam op diverse momenten terug in de bijeenkomst in de Edesche Concertzaal. Zo legde burgemeester René Verhulst uit welke gevolgen een calamiteit als een grote heidebrand heeft voor de lokale overheid en de partners in Veiligheidsregio Gelderland-Midden.
In de Buurtlezing vertelden Wim Verboom en Peter Schut van de Edese brandweer aan de hand van een uniek kijkje achter de schermen uitgebreid over de bestrijding van de brand. Zelfs met de inzet van groot materieel en hulp uit de verre omtrek was de bestrijding overgeleverd aan de grillen van de natuur: draaiende wind en vliegvuur maakten het blussen tot een lastige opgave op een locatie waar het bluswater naar toe moest worden gebracht.
De heide nu en straks
Na de pauze stond het beheer van de heidevelden op de agenda. Brand Timmer van het Rijksvastgoedbedrijf legde uit hoe het RVB de komende jaren intensief gaat werken aan de bestrijding van vergrassing en verbossing van de Ginkelse en Eder Heide. In vijf jaar wordt ook oppervlakkige munitie uit de Tweede Wereldoorlog opgespoord en waar mogelijk opgeruimd.
Hierna kunnen jonge opschieters makkelijker worden bestreden. De zandwegen krijgen een rand met andere beplanting die bij een brand de overvliegende vonken moeten afremmen. Het bosperceel bij het kazerneterrein wordt gedund: de grove den is zeer brandbaar. Di zal daar verdwijnen, zodat het van een gemengd bos een loofbos wordt.
Muin Wassink van de Koninklijke Landmacht benadrukte dat de grotere inzet van ons leger ook gevolgen gaat hebben voor het gebruik van de heidevelden als militaire oefenterreinen. Er zal meer gevlogen, opgestegen en geland gaan worden. Dat zullen de omwonenden zeker gaan merken.
Aan het eind van de bijeenkomst stond ook stadsdichter Melvin Vlot in zijn tweede Buurtgedicht stil bij de heide die voor veel Edenaren, en dus ook de geërfden van de historische Buurt, nog steeds wordt beschouwd als ‘onze heide’. De terreinen zijn in 1900 door de Buurt verkocht aan het toenmalige Ministerie van Oorlog.
Team is compleet
Tussendoor konden de geërfden (wie in Ede en Veldhuizen een erf heeft-red), die de basis zijn van een van de oudste nog functionerende vormen van lokale democratie in ons land, akkoord gaan met diverse voorstellen van het bestuur. Zo is de jaarlijkse sponsoring van een lam van de Edese schaapskudde nu langjarig vastgelegd. Het bestuur werd uitgebreid met Buurtmeester Bert Verwoerd, waarmee het team, onder leiding van Buurtrichter Ruben Landman, nu compleet is. En het bestuur buigt zich komend jaar over de actualisering van het Buurtreglement en het zal de drie nieuwe werkgroepen Historie, Groen en Participatie verder gestalte geven.
Meer informatie over de Buurt en de jaarlijkse Buurtspraak is te vinden op buurt.ede-en-veldhuizen.nl. De 322e Buurtspraak is op donderdag 17 september 2026.
