De ‘vrijstellingsbevoegdheid’ in het wetsvoorstel, waar partijen nu hun zegje over kunnen doen, is wat de gemeente Ede betreft veel te ruim. De Wet op de Defensiegereedheid (Wodg) heeft volgens het college grote implicaties, met name in de fysieke leefomgeving. “Het wetsvoorstel maakt het mogelijk om bij algemene maatregel van bestuur van bestaande wettelijke voorschriften gerichte afwijkingen te regelen. Die implicaties hebben ook betrekking op de activiteiten van Defensie in onze omgeving.”
Defensie kan als de wet erdoor komt, tijdelijke ontheffingen krijgen voor activiteiten die ook op de Ede omgeving invloed hebben. Dat raakt soms ook aan activiteiten in het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie waarover Ede juist afspraken verwacht te maken met dat zelfde Defensie. Het college is bang dat die twee elkaar zullen bijten en dat de gemeente daarvan de dupe wordt.
“Wij zijn nauw betrokken bij de uitbreiding van Defensie binnen onze gemeente en omgeving, zowel in directe zin als in samenwerking met onze buurgemeenten en de provincie Gelderland”, schrijft het college. “Die uitbreiding is niet gering. Het gaat om een toename van duizenden militairen en allerhande activiteiten in onze Veluwse omgeving. Als gemeente nemen we daarin onze verantwoordelijkheid, gelet op het belang van het versterken van de krijgsmacht voor de veiligheid van Nederland.”
Maar om de uitbreiding goed te faciliteren moeten volgens b en w de randvoorwaarden goed zijn ingevuld. “Die randvoorwaarden zien onder meer toe op woningbouw, mobiliteit en stikstof, maar ook op een nauwe onderlinge afstemming als bestuursorganen en het belang van een zorgvuldig proces met de omgeving.”
Belangen Defensie staan soms haaks op belangen gemeente
Het college maakt zich vooral druk om het feit dat Defensie ontheffingen kan krijgen zonder de zekerheid dat de activiteiten de kenmerken van een Natura 2000 gebieden niet aantasten. “Dit raakt ons als Veluwegemeente(n) in onze ambities op het gebied van onder meer woningbouw en mobiliteit. De mogelijkheden rondom stikstof en natuurcompensatie die deze wet biedt, mogen er niet toe leiden dat de natuur op de Veluwe verder verslechtert. Juist niet nu wij als regio Foodvalley inzetten op een haalbare gebiedsgerichte aanpak op stikstof en natuurherstel en hierover in gesprek zijn met het kabinet in de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel.”
De belangen van Defensie kunnen haaks komen te staan op die van de gemeente. “Zeker niet als onze ambities op het gebied van onder meer woningbouw, economie en mobiliteit, maar zelfs de noodzakelijke transitie in het landelijk gebied, moeilijker of niet meer kunnen worden uitgevoerd.”
De Edese burgemeester en wethouders willen dat Defensie zo snel mogelijk de impact op de stikstof- en natuurherstel in kaart brengt en wil weten hoe Defensie gebruik van stikstofruimte door de oefeningen gaat compenseren. Verder ligt er ook de wens dat Defensie zorgt voor natuurcompensatie voor hun activiteiten, ook als Defensie op korte termijn gebruik maakt van de vrijstellingen die de wet straks biedt.
“Wij doen u hierbij het dringende verzoek om slechts in het uiterste geval van de mogelijkheden in deze wet zoals die nu voorligt, gebruik te maken en dat ook te borgen in de wet. We gaan er hierbij vanuit dat eventuele flexibiliteit binnen vergunningsruimte niet leidt tot grotere overlast dan vergund is. Wij wijzen u er op dat bewaken van de gezondheid van onze inwoners als gezamenlijke overheden een belangrijk taak is die niet lichtvaardig mag worden opgevat.”
Het college zegt in de brief te willen zorgen dat het grote draagvlak in de gemeente Ede is voor activiteiten van Defensie niet zal afnemen door de grotere bevoegdheden. “Dat draagvlak is binnen onze gemeente over het algemeen hoog en dat willen we graag zo houden. Daarvoor blijft samen optrekken cruciaal.”
