Als je iets in elkaar knutselt – een puzzel, een legobouwwerk, een scheepje in een fles – kost het veel tijd en energie voordat het af is. Maar het is zo kapot. Deze wet geldt ook voor grotere dingen. Een standbeeld is uitgedacht en gebeeldhouwd tijdens jaren aan creativiteit, maar in een mum van tijd van de sokkel getrokken. Een meesterschilderij is streek voor streek gegroeid en eeuwen bewonderd, maar kan door drie messteken verwoest worden. Een huis bouwen kost zo’n jaar voordat het staat. Maar door een ramp of bom is het in een paar seconden total loss. Een samenleving bouw je na een catastrofe of oorlog op in een jaar of tien. Maar door een pandemie of stammenstrijd is hij in een jaar tijds gespleten.
Bouwen wordt bewonderd, maar stukmaken gezien als statement.
Deze paradoxale wet werkt ook in het geestelijk domein. Vriendschap sluiten kost tijd en activeert zachte krachten en diepe gevoelens. Maar ruziemaken en pesten kost weinig energie, reageert af en levert leedvermaak op. Het eerste kost jaren en maakt het beste in een mens los, het tweede is slaaf van de onderbuik en toont de mens op zijn of haar laagst. Het eerste is moeilijk en leuk, het tweede is makkelijk en vermeend stoer.
Je mag het anno nu haast niet meer zeggen, maar toch doe ik het. En met overtuiging. Nederland is een goed land om in te leven. Op lijstjes met de gelukkigste landen blijkt dat ook: Nederland scoort altijd hoog, dik in de top tien. We hebben het materieel goed, mogen denken en zeggen wat we willen, kiezen wat en wie we willen, beschikken over prima voorzieningen, immigranten komen graag naar ons land en ervaren gastvrijheid.
De heelheid der dingen is in orde. Levenskunst is de overeenkomsten willen zien en niet focussen op de verschillen. Nederland bouwde zichzelf op na de wereldoorlog en kwam toe aan het likken van zijn wonden. Kreeg ook oog voor gemaakte fouten en bood excuses aan en verzoende. Het land merkte ook hoe veel tijd het kost te bouwen en te helen en had er vertrouwen in dat alles heel zou blijven en dat het landje niet vernield zou worden. Want wie heeft daar in vredesnaam belang bij?
Terreur, criminaliteit, haat, woedende demonstraties, rellen, partijpolitiek, egoïstische vervuilende bedrijven, verslaving, bubbeldenken, botheid, domheid, anonimiteit, bashen, bedreigen, verdienmodellen, pandemie, oorlogen die trauma’s, haat en verdeeldheid exporteren naar ons land….
Is dit alles? Ik hoop het vurig maar ik vrees van niet. Er zijn dus destructieve belangen…
Laten we in vredesnaam de idiote polarisatie stoppen, de kloven helen. Laat in vredesnaam 78 keren herdenken op 4 mei niet vergeefs zijn. Laten we al die toespraken, die mooie woorden nu waarmaken. Laten we de 30.000 Joden die zo dapper zijn in ons land te wonen in vredesnaam niet vereenzelvigen met wat een regering in Israël buiten hun invloed laat staan macht om, eigenmachtig doet. Laten we met ons 18 miljoenen elkaar heel laten.
